Tôi sống trong địa ngục...

Tôi sống trong địa ngục thẳm sâu nhất trong lòng mình và ở đó tôi không thể nào ngã xuống sâu hơn. - C. G. Jung 

* * *

Jung cho ta cái cảm tưởng rằng ông sống với hạnh nguyện của Bồ-tát Địa tạng. Theo kinh điển của Phật giáo Đại thừa, vị Bồ-tát này đã phát nguyện:  “Địa ngục vị không thệ bất thành Phật, chúng sinh độ tận, phương chứng Bồ-đề.” Có nghĩa là: Địa ngục chưa trống không, tôi thề không thành Phật; chúng sanh độ hết rồi, tôi mới chứng Bồ-đề. 

Trên phương diện tâm lý, chúng sinh trong địa ngục tượng trưng cho những khổ đau, tuyệt vọng, u mê ở miền vô thức sâu thẳm bên trong mỗi người mà chẳng ai muốn đoái hoài tới. 

Phải thực sự dũng cảm, từ bi và kiên nhẫn thì người ta mới có thể làm được như Jung, như Bồ-tát Địa tạng. Và đó cũng là cách duy nhất để người ta chuyển hóa địa ngục trong lòng mình.